Menningarvitar og menntamenn orðlausir?

 Í gær rakst ég á skjal frá menntasviði Félagsvísindadeildar Háskóla Íslands. Væntanlega  valinn maður þar í hverju rúmi, hver öðrum gáfaðri og allir langlærðir.  Á þessu litla plaggi sem í allt var ellefu línur, sá ég þrisvar sinnum orðið "handleiðari" - ha? Handleiðari! hvað skyldi það þýða?        Gæti verið fólk sem leiðist hönd í hönd?               Stundum er talað um "handleiðslu Guðs" - gæti það verið málið?                               Með vandlegri skoðun á öllum línunum ellefu fann ég út að líklega væri þarna átt við leiðbeinanda. Hvers vegna ekki er notast við eðlilegt  íslenskt orð yfir fyrirbærið skil ég ekki, enda bara undirmálsstarfsmaður í lægsta þrepi menntunar í landinu.

Svo í dag las ég auglýsingu í Dagskránni þar sem auglýst er eftir starfskrafti til félagslegs stuðnings hjá bænum. Þar vantar fólk "liðveitendur"? Ég skil að þarna muni vanta stuðningsaðila, sem gæti þá verið félagsliði eða stuðningsfulltrúi, en finnst orðið liðveitandi hvort sem er í eintölu eða fleirtölu einstaklega kjánalegt. Liggur við að manni detti í hug að klúðara því alveg og sækja um vinnu sem liðveitönd. Neei það er nú bara bull.  Þeir sem þarna auglýsa eru  samt mjög gáfaðir og  vel menntaðir- alla vega eru þeir á mörgum sinnum hærri launum en ég.

Hvernig stendur á að fólk með góða menntun týnir eðlilegum orðum úr málinu? Einangrast það í einhverri stofnanamállysku sem það svo skilur varla sjálft eða eru þetta beinar þýðingar úr einhverjum tungumálum, sem er þá líklega bara flott? Hver veit?

 

Athugasemdir

[Sigurður Hreiðar, 13.5.2010 kl. 13:26]

Þetta er tímabær ádrepa, frænka góð, verst að þeir sjá hana sjálfsagt ekki sem helst þyrftu. Ég hef oft hugleitt hvernig á því stendur að margt ágætlega getið fólk og oft mjög skólalært notar alls konar orðskrípi um það sem þegar eru til góð og gild orð yfir. Fyrir um aldarfjórðungi eða svo myndaði ég mér nokkra skoðun um ástæðuna til þess arna og hef ekki rekist á neitt síðan sem hróflar verulega við henni.

En hún er svona:

Flest þetta fólk er langskólagengið (=háskólamenntað, eins og ég reyndar sjálfur) en hefur numið flest sín fræði á erlendum tungumálum þar sem eru mörg torskilin orð sem þó er nauðsynlegt að brjóta sjálfum sér til mergjar. Þeir sem hafa ekki íslenskuna á valdi sínu áður en þar er komið í fræðasöfnuninni freistast þá til að búa sjálfir til orð út frá þeim skilningi sem þeir verða sér úti um, oft með fólknu ferli gegnum fjölfræðibækur og samheitaorðabækur -- líka á sömu útlenskunni. Í stuttu máli: þrátt fyrir mikla og ítarlega skólagöngu hafa þeir ekki íslenskuna á valdi sínu.

Til viðbótar þetta: stundum er þetta fólk ekki alveg visst um það sjálft hvað það meinar. Þá verður útkoma orðaflaumsins jafnan óskiljanleg.

Kv. í bæinn