Vínið gerir engum gott - þeir drukknuðu í Þjórsá

Þeir fóru syngjandi fyrir neðan garð í Þrándarholti - blindfullir. Höfðu orðið seinir fyrir á heimleið af Bakkanum, það var farið að skyggja og snjófukt í loftinu. Kaupstaðarferðin hafði gengið vel.   Það var bærilegt verðið sem þeir fengu fyrir sokkaplöggin og álftarfjaðrirnar. Þeir höfðu heldur ekki svo lítið fyrir að ná álftunum í sumar. Eltu þær uppi í sárum, inní Vötnum. 

Þeir áttu alveg fyrir því að fá sér á glas til að hressa sig á heimleiðinni.                        Það er ekki vitað hvað þeir sungu og aldrei komu þeir heim til sín eftir þetta. Skarðsselsbræður, Hreiðar og Bergsteinn, drukknuðu í Þjórsá 15. nóv. 1848. Líklega komust þeir út í Árnesið, þar fundust merki þess að þeir hefðu áð, en yfir austari álinn komust þeir ekki. Lík Hreiðars fannst í Traustholtshólma vorið eftir.

Hann Hreiðar litli í Hvammi var fjögurra ára þegar hann missti pabba sinn í þessu slysi. Um það bil 20 árum seinna lagði hann af stað á vertíðina í Vestmannaeyjum, einn kaldan dag í byrjun þorra.  Hann hafði gengið þessa leið áður, þetta var ekki hans fyrsta vertíð. Ungir menn í sveitum sunnanlands sóttu sjó frá eyjum hvert vor og í þetta sinn  varð hann samferða nokkrum strákum úr Holtunum. 

það er drjúgur spölur að ganga ofan af Landi niður í Landeyjar og veðrið var með verra móti, bleytuhríð og strekkingsvindur. Hlífðarfötin voru ekki gerð fyrir bleytu, kannski, ef hann hefði haft rænu á að fara í sjófötin utanyfir sig, hefði þetta verið bærilegt. Stakkurinn átti þó að halda vatni.

Hann var veikur þegar hann kom að Stóru - Hildisey og þar lá hann í lungnabólgu fram á miðja Góu. Ekkjan Ragnhildur Gottskálksdóttir hjúkraði honum vel og bað hann koma við þegar vertíðinni lyki.  Hreiðar frá Hvammi gerðist svo ráðsmaður í Stóru - Hildisey og seinna eiginmaður Ragnhildar og bóndi þar.

Þau fluttu svo að Vatnshól og höfðu þangað með sér hann Gottskálk  langafa minn. Gottskálk langafi ólst svo upp í Vatnshól og tók þar við búi eftir föður sinn. Systur hans tvær voru með honum í búskapnum og Hreiðar "gamli" var líka lengi liðtækur. Gottskálk fór á vertíð til Eyja hvert ár, hann var alltaf hjá sama formanni, Sigurði Ólafssyni á árabát sem hét Fortúna. Hann þótti góður sjómaður,"fiskinn svo furðu sætti og með afbrigðum skemmtilegur til sjós" stendur í einni af bókum Þórðar í Skógum.

Hann var "léttlyndur og gamansamur og greindur bókamaður" er líka einhversstaðar skráð. Mig grunar að heimilishagir í Vatnshól hafi ekki verið alveg í takt við þessa lýsingu á bóndanum. Mikið af gömlu fólki, þar á meðal Arndís, mamma Hreiðars gamla, var komin þar ofan frá Hvammi  og hún varð eldgömul. Lifði t.d. son sinn Hreiðar.   Tvær fullorðnar systur bóndans, ekki spennandi félagsskapur, kannski farnar að pipra. Fullt hús af börnum og konan heilsulaus.  Gottskálk var listasmiður og fór víða í smíðavinnu. Ef mér leyfist að orða þetta á nútímavísu. Ef hann var í landi var hann á eilífu flakki út um allar sveitir og skemmti sér konunglega. Hann sinnti þó alltaf því sem þurfti heimafyrir og gerði það vel.

Hún Sigurbjörg langamma dó stuttu eftir fæðingu fjórða og síðasta barnsins.          Hreiðar afi minn var næst elstur. Tveimur árum seinna hætti Gottskálk búskap og flutti til Vestmannaeyja. Hann gifti sig þar aftur, konu úr Landeyjunum,  og stundaði sjóinn í allmörg ár. Hann gerði út á eigin bát og var síðasti formaður í Vestmannaeyjum sem gerði út árabát. Að síðustu var hann þó kominn með mótor í bátinn.                      Hann lést í Vestmannaeyjum 1937.

Athugasemdir

[Guðbjörg Elín (IP-tala skráð) 12.3.2007 kl. 22:49]

'Otrúlega veistu mikið  hver sagði þér þetta allt saman ? Eða er hægt að lesa um þína forfeður í bókum ekki veit ég svona mikið um mitt lið þú veist trúlega meira! En það er virkilega gaman að lesa þetta Kveðja

[Jórunn Sigurbergsdóttir , 13.3.2007 kl. 00:09]

Gór lesning finnst mér.

[Guðbjörg drithöfundur Helga,Sigurdórs og Helgu..., 13.3.2007 kl. 17:49]

Jahá...

[mýrarljósið (IP-tala skráð) 14.3.2007 kl. 20:56]

Hvað hét báturinn?

[Helga R. Einarsdóttir, 14.3.2007 kl. 21:23]

Ég á víst að vita það, en svo er þó ekki - í bili. En ég er næsta viss um að hann var á endanum seldur bændum í Hallgeirsey í Landeyjum og er nú væntanlega á meðal þess sem skreytir tjaldstæðið þar á bæ. Ef þú hefur ekki séð það skaltu gera það fljótlega. þar stendur örugglega nafn á bátnum.